نحوه تحلیل احساسات بازار (Market Sentiment) در بازار ارز دیجیتال

در دنیای پرنوسان و پیچیده بازارهای مالی، تصمیم‌گیری دقیق و به‌موقع برای تریدرها اهمیت زیادی دارد. تحلیل احساسات بازار به عنوان یک ابزار کلیدی، به تریدرها کمک می‌کند تا رفتار عمومی سرمایه‌گذاران را شناسایی کرده و بر اساس آن تصمیمات هوشمندانه‌تربگیرند. تحلیل احساسات بازار یا Sentiment Analysis به بررسی و تجزیه‌وتحلیل احساسات و نگرش‌های عمومی نسبت به یک دارایی می‌پردازد. این تحلیل نه تنها به شناسایی احساسات مثبت، منفی یا خنثی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به پیش‌بینی تغییرات احتمالی در روند قیمت‌ها و واکنش‌های بازار در برابر اخبار و رویدادهای مختلف کمک کند.

برای تریدرها، درک احساسات بازار به معنای شناسایی نقاط ورود و خروج بهتر، کاهش ریسک‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌های معاملاتی است. در این مقاله، به بررسی مفهوم تحلیل احساسات بازار و اهمیت آن برای تریدرها خواهیم پرداخت و نشان خواهیم داد که چگونه این ابزار می‌تواند به افزایش دقت و کارآیی استراتژی‌های معاملاتی کمک کند.

در این مقاله از پراپ کریپتو، به بررسی روش‌ها و ابزارهای مختلف تحلیل احساسات بازار ارزهای دیجیتال، چالش‌های موجود در این روش و تأثیرات تحلیل احساسات بر تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری می‌پردازیم.

احساسات بازار چیست؟

احساسات بازار به نگرش و احساسات کلی سرمایه‌گذاران نسبت به یک بازار یا ارز خاص اشاره دارد. این احساسات می‌توانند مثبت (صعودی)، منفی (نزولی) یا خنثی باشند و به‌صورت غیرمستقیم روی تصمیمات سرمایه‌گذاری تأثیر می‌گذارند. در واقع، احساسات بازار نشان‌دهنده رفتار جمعی سرمایه‌گذاران است و بر اساس انتظارات، هیجانات، ترس یا طمع آنها شکل می‌گیرد.

انواع احساسات بازار

احساسات بازار شامل احساسات مثبت، منفی و خنثی است. در ادامه به بررسی این احساسات می‌پردازیم:

• احساسات مثبت: احساسات مثبت زمانی ایجاد می‌شود که سرمایه‌گذاران نسبت به یک دارایی یا بازار احساس خوبی دارند و انتظار رشد و افزایش قیمت را دارند. این نوع احساسات می‌تواند ناشی از اخبار مثبت، عملکرد خوب بازار یا عوامل فاندامنتال قوی باشد.
• احساسات منفی: احساسات منفی زمانی که سرمایه‌گذاران نگرانی‌هایی درباره یک دارایی یا بازار دارند و انتظار کاهش قیمت را دارند، شکل می‌گیرند. این احساسات ممکن است به دلیل اخبار منفی، مشکلات اقتصادی یا رویدادهای غیرمنتظره ایجاد شود.
• احساسات خنثی: زمانی که سرمایه‌گذاران نسبت به وضعیت فعلی بازار هیچ نوع نظری ندارند و انتظار تغییر خاصی را ندارند، احساسات خنثی شکل می‌گیرد.

چرا احساسات بازار مهم هستند؟

در بازارهای مالی به‌ویژه در بازارهای پرنوسانی مثل ارزهای دیجیتال، احساسات می‌توانند به‌مراتب از عوامل فاندامنتال تأثیر بیشتری بپذیرد. به این معنا که حرکت قیمت‌ها لزوماً بر اساس عرضه و تقاضای واقعی یا ارزش ذاتی یک ارز تعیین نمی‌شود، بلکه بیشتر به اخبار، شایعات و هیجانات جمعی بستگی دارد. این پدیده در بازارهای ارز دیجیتال به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و جهانی  نسبت به بقیه بازارها شدیدتر است. به‌طورکلی احساسات می‌توانند چرخه‌های بازار را تقویت کنند؛ مثلاً احساسات مثبت می‌توانند منجر به رشد قیمت‌ها (بازار گاوی) شوند درحالی‌که احساسات منفی می‌توانند باعث سقوط قیمت‌ها (بازار خرسی) شوند.

عناصر کلیدی احساسات بازار

یک سری عوامل و عناصر همواره روی احساسات بازار تأثیر مستقیم می‌گذارند. برخی از این عناصر عبارت‌اند از:

• ترس و طمع: ترس و طمع (Fear and Greed) احساسات دوگانه‌ای هستند که نقش مهمی در تصمیمات سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند. ترس باعث می‌شود سرمایه‌گذاران سریعاً از بازار خارج شوند، درحالی‌که طمع آن‌ها را وادار به خرید بیشتر می‌کند. این دو عامل می‌توانند نوسانات شدیدی در بازار ایجاد کنند.
• شایعات و اخبار: اخبار و اطلاعات (حتی اگر نادرست یا شایعه باشند) می‌توانند به‌سرعت بر احساسات بازار تأثیر بگذارند. در بازار ارز دیجیتال، شایعات درباره تصمیمات قانونی، تغییرات پروتکل‌ها و… می‌توانند نوسانات قیمتی شدیدی ایجاد کنند.
• هیجان (FOMO – Fear of Missing Out): ترس ازدست‌دادن فرصت می‌تواند باعث شود سرمایه‌گذاران در قیمت‌های بالا وارد بازار شوند یا ارزهایی را که رشد زیادی کرده‌اند، خریداری کنند.

عوامل زیادی بر احساسات بازار مؤثر هستند که ما در بالا به مهم‌ترین آنها اشاره کردیم.

تحلیل احساسات بازار چیست؟

تحلیل احساسات بازار، مهارت پیش‌بینی حرکات بازار با ارزیابی احساسات معامله‌گران ارزهای دیجیتال است. با بررسی احساسات کلی سرمایه‌گذاران می‌توانیم، دید کلی از روند بازار داشته باشیم.

تحلیل احساسات نکات روان‌شناختی مؤثر بر رفتار بازار را بررسی می‌کند این در حالی است که  تحلیل تکنیکال بر اساس داده‌ها و روندهای قیمتی گذشته و تحلیل فاندامنتال بر اساس جنبه‌های اقتصادی و مالی، روند بازار را پیش‌بینی می‌کنند.

تحلیل احساسات به معامله‌گران کمک می‌کند تا بفهمند چه احساسی در بازار وجود دارد و چطور این احساسات می‌توانند بر قیمت ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند. این نوع تحلیل می‌تواند با استراتژی‌های دیگر در معاملات ترکیب شود تا نتیجه بهتری داشته باشد، به‌ویژه زمانی که بازار ارزدیجیتال ناپایدار هستند.

معامله‌گران می‌توانند احساسات بازار را با روش‌هایی مانند تحلیل داده‌های الگوریتمی و بررسی رسانه‌های اجتماعی بسنجند. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا روندها، تغییرات ناگهانی و میزان ترس یا هیجان در بازار را پیش‌بینی کنند.

احساسات بازار یا Sentiment Analysis به نگرش کلی معامله گران نسبت به یک دارایی یا بازار مالی گفته می‌شود که تحت تأثیر عواملی مانند داده‌های اقتصادی، اخبار، گزارش‌های مالی، رویدادهای سیاسی و شایعات قرار دارد.

وقتی بازار صعودی است، احساسات مثبت است و سرمایه‌گذاران انتظارافزایش قیمت‌ها را دارند. در مقابل، در بازار نزولی، احساسات منفی است و قیمت‌ها کاهش می‌یابند. این احساسات بر رفتار بازار تأثیر می‌گذارد و معمولاً از طریق تغییرات قیمت‌ها ارزیابی می‌شوند.

تحلیل‌گران و معامله‌گران به این احساسات توجه می کنند تا از تغییرات کوتاه‌مدت قیمت‌ها سود ببرند. همچنین، افرادی که برخلاف روند بازار حرکت می‌کنند، می‌توانند از این احساسات برای انجام معاملات خود استفاده کنند.

احساسات بازار همیشه به تغییرات فاندامنتال یک ارز مربوط نمی‌شود و گاهی اوقات به دلایل دیگر تغییر می‌کند. درک این احساسات می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا بفهمند چه روندی در حال شکل‌گیری است و بازار خوش‌بین است یا بدبین.

مراحل و روش‌های تحلیل احساسات بازار

در ادامه به بررسی مراحل و روش‌های مختلفی که برای تحلیل احساسات بازار به‌ویژه در زمینه ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود، می‌پردازیم:

جمع‌آوری داده‌ها

در تحلیل احساسات از داده‌های گسترده‌ای شامل نظرات، پیام‌ها، اخبار و فعالیت‌های آنلاین افراد در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها استفاده می‌شود. منابع اصلی این داده‌ها عبارت‌اند از:

• رسانه‌های اجتماعی: نظرات و پست‌های کاربران در توییتر، ردیت، تلگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی.
• اخبار: مقالات خبری و تحلیل‌های منتشرشده در وب‌سایت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال.
• فروم‌های آنلاین: انجمن‌ها و فروم‌های مربوط به ارزهای دیجیتال که بحث‌ها و گفتگوهای عمومی در آن‌ها انجام می‌شود.
• کامنت‌ها و بحث‌ها: کامنت‌ها و پاسخ‌های کاربران در پلتفرم‌های خبری، وبلاگ‌ها و سایت‌های تحلیل بازار.

همچنین یک سری ابزار برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به احساسات بازار وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها می‌پردازیم:

• API های شبکه‌های اجتماعی: برای دسترسی به نظرات و پست‌های کاربران در پلتفرم‌هایی مانند توییتر.
• وب استرلینگ (Web Scraping): استخراج داده‌های موجود در وب‌سایت‌ها و فروم‌ها به‌صورت خودکار.
• پلتفرم‌های تخصصی: ابزارهایی مثل LunarCrush یا The Tie که به طور خاص برای تحلیل احساسات در بازار ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند.
• از Google Trends برای بررسی میزان علاقه به یک ارز استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال، حجم بالای جستجو برای «چگونه ارزهای دیجیتال خود را بفروشیم» ممکن است نشان‌دهنده احساسات منفی بازار باشد.

پردازش داده‌ها

پس از جمع‌آوری داده‌ها، مرحله بعدی پردازش آن‌هاست. این شامل تحلیل نظرات و متون با استفاده از پردازش زبان طبیعی (NLP – Natural Language Processing) است. تکنیک‌های اصلی پردازش داده‌ها شامل:

• پاک‌سازی داده‌ها: حذف اطلاعات غیرضروری مثل کلمات زائد، لینک‌ها یا اسپم‌ها.
• تقسیم‌بندی متن‌ها: داده‌ها به کلمات، عبارات و جملات تقسیم شده و برچسب‌گذاری می‌شوند.
• طبقه‌بندی احساسات: طبقه‌بندی متون به احساسات مثبت، منفی یا خنثی بر اساس واژگان و لحن.

تحلیل و طبقه‌بندی احساسات

در این مرحله، ابزارهای تحلیل احساسات متون و نظرات جمع‌آوری‌شده را ارزیابی کرده و آن‌ها را به طبقه‌های مختلف تقسیم می‌کنند. این طبقه‌بندی شامل موارد زیر است:

• احساسات مثبت: نظراتی که امیدواری و خوش‌بینی نسبت به آینده قیمت‌ها را نشان می‌دهند.
• احساسات منفی: نظراتی که نگرانی، ترس یا انتظار کاهش قیمت‌ها را بیان می‌کنند.
• احساسات خنثی: نظراتی که هیچ نوع تأثیر خاصی از احساسات مثبت یا منفی نشان نمی‌دهند.

برای طبقه‌بندی روش‌های مختلفی وجود دارد این روش‌ها عبارت‌اند از:

• مدل‌های مبتنی بر واژگان (Lexicon-based Models): این مدل‌ها از دیکشنری‌ها و لیست‌های کلمات از پیش تعریف شده استفاده می‌کنند تا متون را بر اساس وجود واژگان خاص به احساسات مثبت، منفی یا خنثی دسته‌بندی کنند. برای مثال، کلماتی مثل “صعودی”، “افزایش” یا “رشد” به‌عنوان مثبت و کلماتی مثل “سقوط”، “بحران” یا “زیان” به‌عنوان منفی در نظر گرفته می‌شوند.
• مدل‌های یادگیری ماشین (Machine Learning Models): این مدل‌ها از الگوریتم‌های یادگیری ماشین استفاده می‌کنند تا احساسات موجود در داده‌ها را بر اساس الگوهای گذشته شناسایی کنند. مدل‌های یادگیری عمیق (Deep Learning) مانند شبکه‌های عصبی بازگشتی (RNN) نیز در این مدل مورداستفاده قرار می‌گیرند.

شاخص‌ها و اندازه‌گیری‌ها

برای کمک به درک بهتر احساسات بازار، داده‌های پردازش‌شده به شاخص‌های عددی تبدیل می‌شوند که احساسات کلی را نمایش دهند. برخی از مهم‌ترین شاخص‌ها در تحلیل احساسات عبارت‌اند از:

• شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index): این شاخص با ترکیب عوامل مختلفی مانند حجم معاملات، نوسانات بازار و نظرات کاربران، میزان ترس یا طمع موجود در بازار را محاسبه می‌کند. عدد بالاتر به معنای طمع بیشتر و عدد پایین‌تر به معنای ترس بیشتر است.
• نسبت احساسات مثبت به منفی: نسبت تعداد نظرات مثبت به نظرات منفی، معیاری از خوش‌بینی یا بدبینی بازار را ارائه می‌دهد.
• حجم احساسی: تعداد و حجم کلی نظرات مرتبط با یک ارز خاص می‌تواند نشان‌دهنده میزان توجه عمومی به آن ارز باشد. به‌عنوان‌مثال، افزایش حجم نظرات ممکن است نشان‌دهنده افزایش علاقه یا نگرانی کاربران بازار نسبت به آن ارز باشد.

تحلیل نتایج به‌دست‌آمده

نتایج حاصل از تحلیل احساسات به‌صورت داده‌های قابل‌تحلیل و شاخص‌های مختلف در اختیار تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند. برخی از نتایج مهم شامل موارد زیر هستند:

• روندها: آیا احساسات بازار به‌صورت کلی در حال بهبود است؟ آیا بازار به سمت صعودی (گاوی) میل می‌کند یا نزولی (خرسی)؟
• الگوهای تاریخی: مقایسه احساسات کنونی با دوره‌های مشابه گذشته می‌تواند به پیش‌بینی نوسانات آینده کمک کند.
• ارتباط با حرکات قیمتی: تطبیق احساسات با تغییرات قیمت می‌تواند به تحلیل‌گران نشان دهد که آیا تغییرات قیمتی فعلی بر اساس احساسات جمعی قابل‌توجیه است یا خیر.

استفاده از ابزارهای تخصصی

برای تسهیل فرایند تحلیل احساسات، ابزارها و پلتفرم‌های متعددی وجود دارند که به‌صورت خودکار داده‌های مربوط به ارزهای دیجیتال را تحلیل می‌کنند. برخی از این ابزارها عبارت‌اند از:

• LunarCrush : این پلتفرم داده‌های مربوط به رسانه‌های اجتماعی را بررسی کرده و تحلیل‌هایی بر اساس احساسات عمومی بازار ارائه می‌دهد.
• The Tie : ابزار تحلیلی که با استفاده از داده‌های شبکه‌های اجتماعی و اخبار، تحلیل احساسات را انجام می‌دهد.
• Santiment : از داده‌های اجتماعی، در کنار داده‌های بلاکچینی (on-chain) برای تحلیل احساسات و رفتارهای سرمایه‌گذاران استفاده می‌کند.

تحلیل احساسات با بررسی نگرش و رفتار سرمایه‌گذاران و کاربران شبکه‌های اجتماعی، می‌تواند دیدگاه‌های ارزشمندی برای پیش‌بینی حرکات آینده بازار ارز دیجیتال فراهم کند. استفاده از روش‌های مدرن تحلیل داده و پردازش زبان طبیعی به همراه ابزارهای خودکار، به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا درک بهتری از احساسات حاکم بر بازار داشته باشند و تصمیمات بهتری برای سرمایه‌گذاری بگیرند.

شاخص‌های اصلی احساسات بازار

درک احساسات بازار در ارزهای دیجیتال شامل ردیابی شاخص‌های مختلف است. در اینجا برخی از مهم‌ترین شاخص‌ها آورده شده است:

• گرایش‌های رسانه‌های اجتماعی

به پلتفرم‌هایی مانند X (توییتر سابق)، ردیت و تلگرام را که حجم قابل‌توجهی از بحث‌های مرتبط با رمزنگاری در آن‌ها اتفاق می‌افتد، توجه کنید. همچنین باید به لحن بحث‌ها، موضوعات پرطرفدار و فراوانی اشاره به ارزهای دیجیتال خاص توجه کنید. افزایش بحث‌های مثبت می‌تواند نشان‌دهنده علاقه و احساسات مثبت باشد، درحالی‌که افزایش نظرات منفی ممکن است نشانه احساسات منفی بازار باشد.

• پوشش خبری و رسانه‌ای

مقاله‌های خبری و گزارش‌های رسانه‌ای می‌توانند تأثیر عمیقی بر احساسات داشته باشند، به‌ویژه اگر شامل تغییرات نظارتی، پیشرفت‌های فناوری یا تأییدات مهم باشند. باید به دنبال لحن کلی اخبار باشید (مثبت است یا منفی؟) همچنین اعتبار منبع خبری را در نظر بگیرید. اخبار مثبت معمولاً به خوش‌بینی دامن می‌زنند و می‌توانند منجر به افزایش قیمت شوند، درحالی‌که اخبار منفی می‌توانند منجر به ترس و کاهش قیمت شوند.

• شاخص ترس و طمع

این شاخص احساسات سرمایه‌گذاران را بر اساس عواملی مانند نوسانات بازار، نظرسنجی‌ها، رسانه‌های اجتماعی و روندها ارزیابی می‌کند. شاخص ترس و طمع در بازه ۰ (ترس شدید) تا ۱۰۰ (طمع شدید) عمل می‌کند که نشان‌دهنده احساسات عمومی در بازار است.

• شاخص BPI

شاخص BPI یا Blockchain Performance Index ، معیاری است که برای ارزیابی عملکرد و موفقیت شبکه‌های بلاکچین طراحی شده است. این شاخص معمولاً شامل فاکتورهایی مانند حجم معاملات، سرعت تراکنش‌ها، هزینه‌ها و تعداد فعالان در شبکه می‌شود. ارتباط شاخص BPI با احساسات بازار به این صورت است که عملکرد خوب یک شبکه بلاکچین می‌تواند نشانه‌ای از اعتماد و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران به آن پروژه باشد. اگر BPI یک شبکه افزایش یابد، معمولاً به معنای افزایش فعالیت، تراکنش‌ها و مشارکت در آن شبکه است که می‌تواند احساسات مثبت در بازار را تقویت کند. برعکس، اگر BPI کاهش یابد، ممکن است نشانه‌ای از کاهش اعتماد و احساسات منفی باشد که می‌تواند بر قیمت‌ها و تصمیمات سرمایه‌گذاران تأثیر بگذارد. به‌طورکلی، BPI به‌عنوان یک ابزار تحلیل می‌تواند به درک بهتر احساسات بازار نسبت به یک پروژه خاص کمک کند.

• اندیکاتور میانگین متحرک (Moving Average)

میانگین متحرک یک ابزار تحلیلی در بازارهای مالی است که برای شناسایی روندها استفاده می‌شود. این میانگین به طور مداوم به‌روز می‌شود و معمولاً برای یک بازه زمانی مشخص محاسبه می‌شود، مانند ۵ روزه یا ۲۰ روزه. این اندیکاتور به شما کمک می‌کند تا نوسانات کوتاه‌مدت را نادیده بگیرید و تصویر واضح‌تری از روند کلی قیمت داشته باشید.

این ابزار می‌تواند به شناسایی روندها و نقاط ورود و خروج در بازار کمک کند. وقتی قیمت‌ها بالای میانگین متحرک قرار می‌گیرند، معمولاً نشانه‌ای از احساسات مثبت و خوش‌بینی در بازار است و ممکن است سرمایه‌گذاران بیشتری به خرید روی‌آورند. برعکس، اگر قیمت‌ها زیر میانگین متحرک قرار گیرند، می‌تواند نشان‌دهنده احساسات منفی و تمایل به فروش باشد؛ بنابراین، تحلیل میانگین متحرک به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا بهتر بفهمند که احساسات بازار مثبت است یا منفی و بر اساس آن تصمیمات بهتری بگیرند.

سرمایه‌گذاران با ترکیب شاخص‌های گفته شده، می‌توانند به درک جامع‌تری از وضعیت فعلی در بازار ارزهای دیجیتال برسند.

ابزارها و تکنیک‌های تجزیه‌وتحلیل احساسات بازار

معامله‌گران از ابزارهای مختلفی برای بررسی احساسات بازار استفاده می‌کنند این ابزار به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• ابزارهای نظارت بر رسانه‌های اجتماعی: این برنامه‌ها حساب‌های رسانه‌های اجتماعی را برای ذکر ارزهای دیجیتال خاص بررسی می‌کنند و لحن این اشارات را ارزیابی می‌کنند. آنها می‌توانند این اشاره‌ها را به افکار عمومی ارائه دهند که اغلب تغییرات در بازار را پیش‌بینی می‌کند.
• شاخص‌های سنتیمنت: این ابزارها چندین معیار مانند نسبت اشاره‌های مثبت به منفی را برای به‌دست‌آوردن احساسات بازار به‌صورت کمی ترکیب می‌کنند. آنها اغلب حجم عظیمی از داده‌های متنی را با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی (NLP) پردازش می‌کنند.

در ادامه به بررسی چند نمونه از این ابزار می‌پردازیم:

• DefiLlama : DefiLlamaیک سایت است که اطلاعات پروژه‌های دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) را جمع‌آوری می‌کند. با آن می‌توانید ببینید چقدر پول در هر پروژه قفل شده و کدام پروژه‌ها محبوب‌تر هستند. این سایت به شما کمک می‌کند تا بهتر دیفای را بشناسید و یک پارامتر مهم برای تعیین محبوبیت یک پروتکل است.
• Dune : Dune یک پلتفرم تحلیلی است که به کاربران اجازه می‌دهد داده‌های بلاکچین را به‌صورت ساده و قابل‌فهم مشاهده و تحلیل کنند. کاربران می‌توانند گزارش‌ها و داشبوردهای سفارشی برای بررسی تراکنش‌ها و فعالیت‌های مربوط به ارزهای دیجیتال بسازند. این ابزار برای تحلیل و دنبال‌کردن داده‌های شبکه‌های بلاکچینی استفاده می‌شود.
• CoinGecko: CoinGecko یک وب‌سایت برای دنبال‌کردن قیمت‌ها و اطلاعات مربوط به ارزهای دیجیتال است. این پلتفرم به شما امکان می‌دهد قیمت‌ها، حجم معاملات، رتبه‌بندی و داده‌های مختلف مربوط به هزاران ارز دیجیتال را ببینید. CoinGecko همچنین اطلاعاتی درباره پروژه‌های بلاکچینی و توکن‌ها ارائه می‌دهد. این وب‌سایت یکی از بزرگ‌ترین گردآورنده‌های داده ارزهای دیجیتال است که بیش از ۵۰۰ صرافی و ۱۳۰۰۰ ارز دیجیتال را بررسی می‌کند.

اندیکاتورهای اندازه گیری احساسات بازار

اندیکاتورهای اندازه‌گیری احساسات بازار ابزارهایی هستند که برای ارزیابی وضعیت روانی و احساسات عمومی سرمایه‌گذاران و معامله‌گران استفاده می‌شوند. این اندیکاتورها می‌توانند کمک کنند تا جهت‌گیری بازار، مثل خوش‌بینی یا ترس، مشخص شود. برخی از رایج‌ترین اندیکاتورها عبارتند از:

اندیکاتور VIX

VIX یا شاخص نوسانات به عنوان “شاخص ترس” شناخته می‌شود. وقتی این شاخص بالا می‌رود، یعنی معامله‌گران احساس می‌کنند که بازار پر از ریسک است و نیاز به محافظت دارند. این نشان‌دهنده افزایش نوسانات بازار است. معامله‌گران برای تشخیص وضعیت VIX معمولاً از میانگین‌های متحرک استفاده می‌کنند تا ببینند که آیا شاخص در وضعیت بالا یا پایین است.

اندیکاتور بالا-پایین (High-Low Index)

این شاخص، تعداد سهام‌هایی را که به بالاترین قیمت خود در ۵۲ هفته گذشته رسیده‌اند، با سهام‌هایی که به پایین‌ترین قیمت خود رسیده‌اند مقایسه می‌کند. اگر شاخص زیر ۳۰ باشد، یعنی بازار در حال پایین رفتن است و ممکن است یک روند نزولی پیش رو باشد. اگر شاخص بالای ۷۰ باشد، یعنی بازار در حال بالا رفتن است و احتمالاً بازار صعودی است.

شاخص درصد صعودی (BPI)

BPI درصد سهام‌هایی را که روند صعودی دارند، اندازه‌گیری می‌کند. وقتی این شاخص بالای ۸۰ درصد باشد، یعنی بازار بسیار خوش‌بینانه است و احتمالاً سهام‌ها بیش از حد خریداری شده‌اند. برعکس، وقتی BPI به ۲۰ درصد یا کمتر برسد، یعنی احساسات بازار منفی است و سهام‌ها احتمالاً بیش از حد فروخته شده‌اند.

اندیکاتورهای میانگین متحرک

معامله‌گران از میانگین‌های متحرک ساده (SMA) ۵۰ روزه و ۲۰۰ روزه برای تحلیل بازار استفاده می‌کنند. وقتی SMA ۵۰ روزه از SMA ۲۰۰ روزه عبور کند (تقاطع طلایی)، این نشان‌دهنده روند صعودی است. اما وقتی SMA ۵۰ روزه به زیر SMA ۲۰۰ روزه برسد (تقاطع مرگ)، این نشان می‌دهد که قیمت‌ها ممکن است کاهش یابند و احساسات نزولی در بازار حاکم شود.

چالش‌های تحلیل احساسات بازار

تحلیل احساسات بازار باوجود کاربردهای فراوان، چالش‌های زیادی هم دارد. در ادامه به چند مورد از این چالش‌ها می‌پردازیم:

• داده‌های نادرست یا نامعتبر: در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های آنلاین، اطلاعات نادرست، شایعات یا اخبار جعلی به‌سرعت پخش می‌شوند که می‌توانند منجر به تحلیل‌های نادرست شوند.
• نوسانات زیاد زبان: لحن و سبک نوشتاری کاربران ممکن است پیچیده یا دوپهلو باشد. طنز، کنایه یا استعاره‌ها باعث می‌شوند که تفسیر دقیق احساسات دشوار شود.
• محدودیت‌های تکنولوژی: مدل‌های پردازش زبان طبیعی (NLP) هنوز توانایی تشخیص دقیق احساسات پیچیده انسانی را ندارند و ممکن است در تشخیص احساسات دچار اشتباه شوند.
• سوگیری نمونه: تحلیل احساسات معمولاً بر اساس نظرات افراد در شبکه‌های اجتماعی است که به‌اشتباه به‌عنوان نماینده کل جامعه سرمایه‌گذار در نظر گرفته می‌شوند.
• زمان‌بندی و سرعت تغییرات: احساسات بازار به‌سرعت تغییر می‌کنند و ابزارهای تحلیل ممکن است به‌اندازه کافی سریع نباشند تا تغییرات لحظه‌ای را نشان دهند.

این چالش‌ها تحلیل احساسات را پیچیده‌تر می‌کنند، اما با استفاده از مدل‌های پیشرفته و داده‌های معتبر، می‌توان به نتایج دقیق‌تری دست‌یافت.

تحلیل احساسات به‌عنوان یک ابزار نوین و کارآمد، نقش حیاتی در درک و پیش‌بینی رفتار بازار ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند. با بررسی نظرات و احساسات عمومی سرمایه‌گذاران از طریق داده‌های شبکه‌های اجتماعی، اخبار و تحلیل‌های آنلاین، می‌توان به شفافیت بیشتری در روندهای قیمتی دست‌یافت و تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری گرفت.

در نهایت، تحلیل احساسات می‌تواند به‌عنوان مکملی برای سایر روش‌های تحلیلی مانند تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در نظر گرفته شود. سرمایه‌گذاران با درک دقیق‌تر احساسات حاکم بر بازار،  می‌توانند تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند و با اطمینان بیشتری در دنیای پیچیده و پرنوسان ارزهای دیجیتال حرکت کنند.

4 مزایا استفاده از سنتیمنت بازار در معاملات

از مزایای استفاده از سنتیمنت بازار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. شناسایی روندهای بلندمدت و کوتاه‌مدت : تحلیل احساسات می‌تواند به شناسایی تغییرات و روندهای جدید در بازار کمک کند. هنگامی که احساسات بازار تغییر می‌کند، این می‌تواند نشانه‌ای از تغییرات بلندمدت یا کوتاه‌مدت در قیمت‌ها باشد.
2. پیش‌بینی واکنش بازار به اخبار : تحلیل احساسات می‌تواند به شما کمک کند تا پیش‌بینی کنید که بازار چگونه به اخبار و رویدادهای خاص واکنش نشان خواهد داد. مثلاً اگر احساسات بازار نسبت به یک خبر مثبت باشد، احتمالاً قیمت‌ها افزایش خواهند یافت.
3. کمک به تشخیص فرصت‌های معامله : زمانی که احساسات بازار به شدت مثبت یا منفی است، ممکن است این نشانه‌ای از فرصت‌های معاملاتی مناسب (مانند خرید در بازارهای منفی یا فروش در بازارهای مثبت) باشد.
4. مفید برای شناسایی رفتار جمعی : احساسات عمومی در بازار، رفتار جمعی سرمایه‌گذاران را نشان می‌دهند. این اطلاعات می‌تواند برای افرادی که می‌خواهند از تصمیمات جمعی بازار بهره‌برداری کنند، مفید باشد.

7 معایب استفاده از سنتیمنت بازار در معاملات

استفاده از سنتیمنت بازار در معاملات می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد، اما در عین حال با چالش‌هایی نیز همراه است.

1. احساسات ناپایدار و تغییرپذیر : احساسات بازار ممکن است ناپایدار و سریع تغییر کنند. این تغییرات می‌توانند باعث اشتباهات پیش‌بینی و عدم دقت در تصمیمات معاملاتی شوند.
2. محدود بودن به اطلاعات عمومی : تحلیل احساسات بیشتر بر اساس اطلاعات عمومی است که ممکن است کامل یا دقیق نباشد. اخبار نادرست یا تفسیرهای اشتباه از اطلاعات می‌تواند موجب ضرر در معاملات شوند.
3. ممکن است به اطلاعات سطحی تکیه کند : برخی از ابزارهای تحلیل سنتیمنت ممکن است تنها به داده‌های سطحی مانند پست‌های رسانه‌های اجتماعی یا نظرسنجی‌ها اتکا کنند که ممکن است بیان کننده واقعی احساسات بازار نباشند.
4. درک اشتباه از احساسات بازار : تحلیل احساسات بازار ممکن است به درستی تحلیل نشود. گاهی اوقات، تحلیلگران ممکن است احساسات بازار را به درستی شناسایی نکرده باشند و منجر به تصمیمات نادرست شوند.
5. تأثیر اخبار کوتاه‌مدت و شایعات : برخی اخبار و شایعات ممکن است تأثیر زیادی بر احساسات بازار بگذارند، اما این تأثیرات کوتاه‌مدت و ناپایدار هستند. این می‌تواند باعث ایجاد تغییرات موقتی در بازار شود که به ندرت با واقعیت‌های اقتصادی تطابق دارد.
6. عدم توانایی در پیش‌بینی تغییرات سریع : احساسات بازارها می‌توانند به طور ناگهانی و غیرمنتظره تغییر کنند. این تغییرات سریع ممکن است توسط تحلیل احساسات به سختی پیش‌بینی شوند.
7. چالش در دقت تحلیل‌ها : نتایج تحلیل سنتیمنت ممکن است تحت تأثیر ابزارها و مدل‌های به کار رفته قرار بگیرد. اگر این ابزارها دقت کافی نداشته باشند، تحلیل‌ها نیز نادرست خواهند بود.

استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر سنتیمنت بازار

استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر سنتیمنت بازار به تحلیل احساسات عمومی و واکنش‌های سرمایه‌گذاران نسبت به بازار یا دارایی‌های خاص می‌پردازند. این استراتژی‌ها معمولاً بر اساس شناسایی تغییرات در احساسات بازار و استفاده از این تغییرات به نفع معاملات طراحی می‌شوند. در اینجا برخی از استراتژی‌های رایج معاملاتی مبتنی بر سنتیمنت بازار را توضیح می‌دهیم:

استراتژی معامله بر اساس “ترس و طمع”

این استراتژی به نوسانات احساسات بازار بین دو حالت متضاد “ترس” و “طمع” توجه دارد.

1. زمانی که بازار در حالت ترس قرار دارد: در این شرایط که احساسات منفی غالب می‌شود، قیمت‌ها معمولاً کاهش می‌یابند. این روند نزولی می‌تواند فرصت مناسبی برای خرید به وجود آورد، چرا که قیمت‌ها پایین‌تر از ارزش واقعی خود قرار می‌گیرند.
2. زمانی که بازار تحت تأثیر طمع است: وقتی احساسات بازار به حدی مثبت و هیجانی می‌شود که قیمت‌ها به صورت غیر منطقی افزایش پیدا می‌کنند، معمولاً بهتر است دارایی‌ها فروخته شوند تا از سودهای بدست آمده محافظت شود.

استراتژی واگرایی سنتیمنت

این استراتژی از انحراف بین قیمت و احساسات بازار استفاده می‌کند. به عبارت دیگر، زمانی که قیمت‌ها به سمت بالا یا پایین حرکت می‌کنند، ولی احساسات بازار تغییرات کمتری دارند،این نشان‌دهنده معکوس شدن روند میباشد.

1. واگرایی منفی: وقتی قیمت‌ها در حال افزایش هستند، ولی احساسات بازار به شدت مثبت نیستند، این ممکن است نشان‌دهنده افزایش فشار فروش در آینده باشد.
2. واگرایی مثبت: وقتی قیمت‌ها در حال کاهش هستند، ولی احساسات به طور غیر منتظره به سمت مثبت تغییر می‌کند، ممکن است این سیگنالی برای معکوس شدن روند باشد.

استراتژی معامله بر اساس اخبار و وقایع اقتصادی

این استراتژی از واکنش بازار به اخبار و اتفاقات اقتصادی برای پیش‌بینی روند بازار استفاده می‌کند.

1. اخبار مثبت: زمانی که یک خبر مثبت منتشر می‌شود، اگر احساسات بازار نیز مثبت باشد، معامله‌گران ممکن است به خرید اقدام کنند.
2. اخبار منفی: اگر یک خبر منفی منتشر شود و احساسات بازار منفی باشد، معامله‌گران ممکن است تصمیم به فروش دارایی‌ها بگیرند.

استراتژی‌های مبتنی بر تحلیل احساسات شبکه‌های اجتماعی

در این استراتژی، تغییرات در احساسات بازار که در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر، ردیت یا دیگر پلتفرم‌ها مشاهده می‌شود، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

1. افزایش احساسات مثبت در شبکه‌های اجتماعی: اگر مشاهده شود که افراد زیادی در شبکه‌های اجتماعی از یک دارایی یا سهام خاص حمایت می‌کنند، این می‌تواند به عنوان یک سیگنال خرید در نظر گرفته شود.
2. افزایش احساسات منفی در شبکه‌های اجتماعی: اگر تعداد زیادی از افراد به طور منفی در مورد یک دارایی یا سهام صحبت کنند، این می‌تواند نشانه‌ای از روند نزولی یا سقوط قیمت باشد و ممکن است یک فرصت مناسب برای فروش باشد.

استراتژی تغییرات سریع احساسات (Sentiment Reversal)

در این استراتژی، به دنبال شناسایی تغییرات ناگهانی و سریع در احساسات بازار هستیم که معمولاً منجر به تغییر روند کوتاه‌مدت می‌شود.

1. زمانی که بازار بیش از حد در حالت خوش‌بینانه (بیش‌خرید) یا بدبینانه (بیش‌فروش) قرار می‌گیرد، این استراتژی به دنبال بازگشت بازار به تعادل است. به عنوان مثال، اگر احساسات به طور ناگهانی منفی شوند، حتی اگر قیمت‌ها بالا باشند، می‌توان انتظار داشت که بازار به زودی سقوط میکند.

استراتژی مبتنی بر شاخص‌های سنتیمنت

این استراتژی از شاخص‌های سنتیمنت مانند شاخص ترس و طمع برای پیش‌بینی روند بازار استفاده می‌کند.

1. شاخص ترس و طمع: زمانی که این شاخص به سطح بالایی از طمع برسد، میتواند به معنی وجود حباب قیمتی باشد و ممکن است به زودی قیمت سقوط کند. زمانی که شاخص به سطح بالایی از ترس برسد، می تواند فرصتی مناسب برای ورود به بازار باشد.
2. شاخص سنتیمنت سرمایه‌گذاران: اگر این شاخص نشان‌دهنده خوش‌بینی بی‌دلیل باشد، می‌توان با توجه به احتمال برگشت روند از خرید خودداری کرد.

سوالات متداول درباره تحلیل احساسات بازار

• چطور می‌توان از تحلیل احساسات برای پیش‌بینی روند بازار استفاده کرد؟

برای پیش‌بینی روند بازار با استفاده از تحلیل احساسات، ابتدا باید احساسات عمومی افراد نسبت به بازار یا ارزهای مختلف را تحلیل کنیم. این کار با بررسی داده‌هایی مثل اخبار، پست‌های رسانه‌های اجتماعی و گزارش‌ها انجام می‌شود. سپس با استفاده از ابزارهای مخصوص، این احساسات به دسته‌های مثبت، منفی و خنثی تقسیم می‌شوند.

تحلیل احساسات کمک می‌کنه تا تغییرات رفتار بازار را پیش‌بینی کنیم. مثلا وقتی احساسات عمومی بیشتر مثبت یا منفی شود، می‌تونیم انتظار تغییراتی در روند بازار داشته باشیم. با این حال، بهتر اسن که تحلیل احساسات با روش‌های دیگر مثل تحلیل تکنیکال و بنیادی ترکیب شوند تا پیش‌بینی دقیق‌تری بدست آید.

به طور کلی، تحلیل احساسات ابزار مهمی برای درک بهتر رفتار بازار و تصمیم‌گیری هوشمندانه‌تر است، اما نباید تنها به این روش تکیه کرد.

• چه عواملی بر احساسات بازار تأثیر می گذارد؟

عوامل مختلفی بر احساسات بازار تأثیر می‌گذارند. داده‌های اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، تورم و اشتغال می‌توانند دیدگاه سرمایه‌گذاران را درباره قدرت بازار تغییر دهند. تغییرات در نرخ بهره یا سیاست‌های پولی بانک‌ها نیز می‌توانند با تأثیر بر وام‌دهی و سرمایه‌گذاری، احساسات بازار را تحت تأثیر قرار دهند.

رویدادهای ژئوپلیتیکی مانند جنگ‌ها یا انتخابات ممکن است احساسات بازار را به سمت عدم اطمینان یا خوش‌بینی سوق دهند.از طرفی گزارش‌های درآمدی شرکت‌ها نیز می‌توانند اعتماد سرمایه‌گذاران را در بخش‌های مختلف بازار تحت تأثیر قرار دهند.

علاوه بر این، اخبار و تحولات سریع می‌توانند احساسات بازار را به سرعت تغییر دهند و واکنش‌های عاطفی ایجاد کنند. همچنین، تحلیل‌های تکنیکال مانند بررسی روند قیمت‌ها، حجم معاملات و چارت به معامله‌گران کمک می‌کند تا درک بهتری از حرکت‌های آینده بازار داشته باشند.

• آیا تحلیل سنتیمنت در بازار کریپتوکارنسی قابل‌اعتماد است؟

تحلیل سنتیمنت در بازار کریپتوکارنسی می‌تواند به پیش‌بینی حرکت آینده یک ارز دیجیتال کمک کند. کاربرانی که احساسات موجود در بازار ارزهای دیجیتال را درک می‌کنند، می‌توانند تصمیمات بهتری برای ترید یا سرمایه‌گذاری بگیرند. به‌طورکلی تحلیل احساسات بازار قابل‌اعتماد است و درصورتی‌که با تحلیل تکنیکال و فاندامنتال همراه شود می‌تواند منجر به تحلیل‌های درست بازار شود.

• چگونه احساسات بازار منعکس کننده احساسات شرکت کنندگان در بازار است؟

احساسات بازار به طور کلی نمایانگر نگرش‌ها و احساسات عمومی شرکت‌کنندگان در بازار است. این احساسات تحت تاثیر عواملی مانند انتظارات، امیدها، ترس‌ها و واکنش‌های عاطفی افراد قرار دارد و به طور غیرمستقیم از طریق رفتارهای سرمایه‌گذاران و تغییرات قیمت‌ها در بازار مشخص می‌شود.

زمانی که اکثریت شرکت‌کنندگان احساس مثبتی نسبت به وضعیت بازار دارند، تمایل به خرید و سرمایه‌گذاری بیشتر پیدا می‌کنند که این امر باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود. برعکس، زمانی که احساسات منفی غالب می‌شود، افراد بیشتر تمایل به فروش دارند و این می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌ها شود.

احساسات بازار ممکن است تحت تأثیر اخبار، رویدادهای اقتصادی و سیاسی، یا حتی تحلیل‌های روانی و اجتماعی قرار گیرد. به طور کلی، این احساسات باعث می‌شود که شرکت‌کنندگان بازار به تصمیمات سریع و گاهی غیرمنطقی دست بزنند که می‌تواند نوسانات قیمتی و تغییرات در روند بازار را به دنبال داشته باشد.
در نتیجه، احساسات بازار به طور مستقیم رفتار شرکت‌کنندگان را نشان می‌دهند و در شکل‌دهی روندهای بازار نقش اساسی دارند.

• محدودیت شاخص های احساسات بازار چیست؟

شاخص های احساسات بازار دارای چندین عامل محدود کننده هستند. این عوامل عبارتند از:

1. ذهنیت:مارکت سنتیمنت تحت تأثیر احساسات هستند و می توانند غیر منطقی باشند.
2. تأخیر: شاخص های احساسات معمولا منعکس کننده شرایط گذشته یا فعلی هستند و باعث می شوند که آنها برای پیش بینی حرکات قیمت آینده قابل اعتماد تر باشند.
3. سیگنال های کاذب: احساسات می توانند بیش از حد خوش بینانه یا بدبین باشند و منجر به ضرر شوند.

• معامله گران باید هنگام ترید بر اساس احساسات بازار از چه خطرات آگاه باشند؟

هنگام تریدینگ بر اساس احساسات بازار ، معامله گران باید از خطرات زیر آگاه باشند:

1. تعصب عاطفی: احساسات بازار می‌تواند باعث تصمیم‌گیری‌های احساسی شوند و منجر به انجام معاملات بدون تحلیل کافی و به صورت impulsive (تکانشی) می‌شوند.
2. واکنش بیش از حد: معامله‌گران ممکن است به اخبار و رویدادها بیش از حد واکنش نشان دهند، که این می‌تواند منجر به نوسانات غیرضروری و ضررهای احتمالی شود.
3. سیگنال‌های کاذب: شاخص‌های احساسات ممکن است سیگنال‌هایی اشتباه ایجاد کننده منجر شوند تا معامله‌گران تصمیم گیری های نادرستی بکنند.
4. دستکاری بازار: احساسات می‌توانند تحت تأثیر شایعات، رسانه‌های اجتماعی یا اطلاعات غلط قرار بگیرند، که این باعث می‌شود بازار به طور غیر منطقی حرکت کند.
5. مشکلات زمان‌بندی: روندهای مبتنی بر احساسات ممکن است با تحلیل های فاندامنتال بازار همخوانی نداشته باشد و این می‌تواند باعث انتخاب زمان‌های بد برای ورود یا خروج از بازار شود.
6. خطرات نقدینگی: در بازارهایی که احساسات غالب است، ممکن است نقدینگی پایین باشد و این باعث سختی در اجرای معاملات میشود.
7. تمرکز بر استراتژی های کوتاه‌مدت: توجه بیش از حد به احساسات بازار می‌تواند منجر به نادیده گرفتن استراتژی‌های بلندمدت و افزایش ضرر احتمالی در هنگام اصلاحات بازار شود.
8. فشار روانی: بررسی مداوم احساسات بازار می‌تواند موجب اضطراب شود و بر توانایی یک معامله‌گر برای تصمیم‌گیری منطقی تأثیر بگذارد.

تحلیل احساسات بازار ابزار قدرتمندی است که می‌تواند به تریدرها کمک کند تا تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرند. درک احساسات عمومی بازار، چه مثبت و چه منفی، می‌تواند به پیش‌بینی تغییرات آینده قیمت‌ها و شناسایی فرصت‌های معاملاتی کمک کند. با این حال، تحلیل احساسات باید به‌طور کامل و همراه با سایر ابزارهای تحلیلی مانند تحلیل تکنیکال و بنیادی به کار گرفته شود تا از اشتباهات احتمالی جلوگیری شود. این روش به تریدرها این امکان را می‌دهد که رفتار بازار را بهتر درک کرده و استراتژی‌های خود را بر اساس این درک تنظیم کنند. به طور کلی، استفاده از تحلیل احساسات بازار به عنوان یک ابزار مکمل می‌تواند برای معاملات بسیار مفید باشد و به بهبود عملکرد در دنیای پیچیده بازارهای مالی کمک کند.

• چطور احساسات بازار در انواع مختلف دارایی‌ها متفاوت است؟

احساسات بازار در انواع مختلف دارایی‌ها می‌تواند متفاوت باشد. در بازار فارکس، این احساسات معمولاً تحت تأثیر عواملی مانند داده‌های اقتصادی، نرخ بهره و تصمیمات بانک‌های مرکزی است. در حالی که در بازار سهام، احساسات بیشتر به عملکرد شرکت‌ها، اخبار مختلف و شاخص‌های اقتصادی وابسته است. در هر کدام از این بازارها، نیروهای خاصی باعث شکل‌گیری احساسات و جهت‌گیری‌های مختلف می‌شوند.

• تأثیر احساسات بازار بر معاملات کوتاه و بلند مدت چگونه است؟

در معاملات کوتاه‌مدت، احساسات تأثیر زیادی دارند، زیرا معامله‌گران به سرعت واکنش نشان می‌دهند و از تغییرات سریع احساسات برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند.
در معاملات بلندمدت، اصول بازار نقش اصلی را دارند و احساسات معمولاً تأثیر کمتری دارند. با این حال، احساسات در طول زمان و به صورت کلی می‌توانند بر روند بازار و حرکت‌های بلندمدت تأثیر بگذارند.

• آیا می‌توان از تجزیه و تحلیل احساسات برای پیش‌بینی افت‌ها یا اصلاحات بازار استفاده کرد؟

تجزیه و تحلیل احساسات می‌تواند سرنخ‌هایی برای پیش‌بینی افت‌ها یا اصلاحات بازار بدهد، مخصوصاً وقتی شاخص‌هایی مثل شاخص‌ ترس و طمع نشان‌دهنده احساسات شدید ترس یا نارضایتی باشند. با این حال، احساسات تنها می‌تواند نشانه‌های هشداردهنده اولیه را ارائه دهد و برای پیش‌بینی دقیق‌تر باید از آن همراه با سایر ابزارها استفاده کرد.